دلایل مختلفی می‌تواند باعث درد بعد از روکش گذاشتن شود. حساسیت موقتی دندان، نامناسب بودن روکش و یا درست قرار نگرفتن آن، پوسیدگی و یا حساسیت در لثه و ... از جمله عواملی هستند که باعث درد بعد از قرار دادن روکش میشود. در این مقاله به بررسی این عوامل می‌پردازیم.
دوره نقاهت پس از درمان روکش
دردی که بلافاصله پس از قرار دادن روکش روی دندان شروع میشود. ممکن است به دلیل روند چسباندن روکش و تغییر حالت جویدن ایجاد شده باشد. ماده ای که برای چسباندن روکش استفاده می شود، اسیدی است و می تواند اعصاب دندان را تحریک کند. این امر می تواند تا چند روز پس از درمان موجب حساسیت دندان شود.
- درد لثه ناشی از انجام روکش
ممکن است پس از انجام درمان و قرار دادن روکش، احساس درد موقتی در ناحیه تحت درمان یا لثه داشته باشید. این درد نباید بیشتر از 2 هفته طول بکشد. اگر پس از قرار دادن روکش، احساس درد شدیدی دارید، یا اگر درد شما بیش از 2 هفته ادامه یافت، با دندان پزشک مشورت کنید.
بزرگ بودن روکش
بزرگ بودن روکش به صورت عرضی موجب فشار بر دندان های مجاور و ایجاد درد می شود. هنگامی که روکش دارای ارتفاع بیش از حد باشد به خود دندان و دندانهای مقابل فشار می آورد.و باعث ایجاد درد در دندان روکش شده میشود. و نتیجه آن ایجاد درد در محل درمان یا دندان های اطراف خواهد بود. این درد معمولا به صورت مداوم است و بعد از درمان در هفته های اول پس از گذاشتن روکش بروز پیدا می کند.
عوارض: چنانچه اندازه روکش متناسب نباشد ممکن است باعث شکستن دندان روکش شده یا دندان های اطراف شود.و اگر ارتفاع روکش بیش از حد باشد موجب ایجاد آسیب یا شکستگی در دندان های مقابل شود.
روکش بدرستی روی دندان قرار نگیرد
اگر روکش بدرستی روی دندان قرار نگیرد، ممکن است باعث ایجاد درد شود، همچنین می‌تواند بر جویدن یا لبخند شما نیز تاثیرگذار باشد. در این مورد باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. چرا که روکش دندان باید مطابق با حالت جویدن شما در دیگر دندانها باشد.
اگر هنگام جویدن احساس درد دارید، معمولاً به این معنی است که روکش روی دندان شما به درستی قرار نگرقته است و این مشکل می‌تواند منجر به درد در فک یا سردرد شود.
ایجاد پوسیدگی در تاج، کانالهای عصب دندان و ریشه
به دلایل متفاوتی ممکن است که دندان زیر روکش دارای پوسیدگی شود و این پوسیدگی در تاج، کانالهای عصب دندان و ریشه گسترش یابد.
این پوسیدگی عمدتا به خاطر ضعف در رعایت بهداشت به خصوص کشیدن نخ دندان ایجاد می شود.
یکی از مواردی که موجب تشدید پوسیدگی می شود، استفاده از روکش های متصل به هم است که امکان نظافت بین آن وجود ندارد.چراکه رعایت بهداشت دندان روکش شده سخت تر از دندان های طبیعی است و باید مراقبت مخصوصی در مورد آن انجام شود.
- درد ممتد دندان و یا دردی که گاها باعث آزار دندان میشود.
- حساسیت دندان به دلیل تحلیل مینای دندان و نمایان شدن لایه زیرین دندان (دنتین) که درد دندان را تشدید می‌کند
- ایجاد لکه‌های تیره روی دندان
- بوی بد دهان
- احساس مزه و نامطلوب در دهان
- ایجاد سوراخ‌ها و حفرات ریز و درشت در سطح یا عمق دندان
- وجود عفونت در بافت لثه یا بافت نرم داخل ریشه دندان که می‌تواند به صورت آبسه دندان و کیست خود را نشان دهد
موارد ایجاد پوسیدگی در دندان روکش شده:
اگر دندان زیر روکش عصب کشی نشده باشد. با توجه به اینکه جهت چسباندن روکش دندان ها را تراش می‌دهند، دندان به عصب نزدیک میشود. و به دلیل اینکه دندان هنوز دارای بافت زنده است؛ ممکن است در مرز بین دندان و روکش، دندان دچار پوسیدگی یا سوراخ شود که منجر به درد در آن ناحیه میشود.
درمان: با توجه به اینکه مشکلات و پوسیدگی های دندان در زیر روکش مشخص نمی‌شود، و تنها هنگامی که بیمار احساس درد می‌کند، به دندان پزشک مراجعه می‌کند.
- اگر فرد دچار درد مداوم باشد به این معناست که اگر پوسیدگی دندان تا به عصب آسیب رسانده و دندان به عصب رسیده است و نیاز به درمان ریشه (عصب کشی) دارد.
- و اگر فرد دچار درد بازه ای کوتاه باشد؛ احتمالا دندان نزدیک به عصب است؛ و پس از بررسی های لازم شاید نیاز به ترمیم داشته باشد. اگر دندان زیر روکش قبلا عصب کشی شده باشد.
معمولا زمانی درد ایجاد می شود که پوسیدگی بسیار گسترده باشد و اعصاب اطراف دندان و لثه و یا استخوان فک مورد آسیب قرار گرفته باشد.در این موارد، میزان عفونت ایجاد شده بسیار وسیع می‌باشد و در لثه و استخوان فک پخش میشود.
درمان:
با توجه به میزان عفونت و وضعیت دندان، طبق نظر دندان پزشک و بیمار
- اقدام به کشیدن دندان می‌کنند.
- و در شرایطی که امکان نگهداری دندان باشد، پس از برش روکش، درمان مجدد ریشه (endo.. retreatment) روی دندان انجام شده و مجدد دندان روکش می شود.
که البته احتمال این حالت نسبت به وضع قبل کمتر است.
مشکل در عصب کشی قبلی
اگر قبل از روکش شدنِ دندان، درمان ریشه کامل انجام نشودو پالپ دندان کاملا پاک نشوندیا موادی که قرار است کانالهای دندان را پر کنند به خوبی تمام کانال را پوشش ندهند، به مرور زمان عفونت در آنجا به وجود خواهد آمد. این شرابط که ممکن است، درد مدت ها پس از پس از گذاشتن روکش بروز می کند.
درمان:
در این موارد اگر دندان روکش شده با درد و عفونت همراه باشد؛ معمولا آنتی بیوتیک و مسکن برای بیمار تجویز می شود. با توجه به میزان عفونت و وضعیت دندان، طبق نظر دندان پزشک و بیمار یا اقدام به کشیدن دندان می‌کنند. یا در شرایطی که امکان نگهداری دندان باشد، پس از برش روکش، درمان مجدد ریشه ( endo.. retreatment ) روی دندان انجام شده و مجدد دندان روکش می شود.
*در حین انجام درمان اندو باید از پر کردن کانال‌ها عکس گرفت تا اطمینان حاصل شود که کانال‌ها تماما پر شده‌اند، اما بعضا برخی دندانپزشکان این کار را انجام نمی‌دهند که این امر گاها سبب اشتباه در پرکردن کانالهای دندان خواهد شد.
تحلیل لثه
در صورتی که لثه‌های اطراف دندان روکش شده ، دچار تحلیل شده و بخشی از ریشه دندان در معرض دید قرار گرفته باشد، باعث ایجاد درد مداوم و حساسیت در دندان یا لقی دندان میشود.
هنگامی که لثه‌ها تحلیل می‌روند، شکاف‌ها یا حفره‌های عمیق به نام پاکت بین خط لثه و دندانها تشکیل میشود.
علائم:
- بلندتر به نظر رسیدن دندانها نسبت به حالت عادی
- شل شدن دندانها
- حساسیت دندانها
- ظاهر شدن ریشه‌های دندان
- تغییر رنگ دندانها
- افزایش فاصله و شکاف بین دندانها
- احساس زبری دندان در خط لثه
- پوسیدگی دندان زیر خط لثه
- قرمز، متورم یا ملتهب شدن بافت لثه
- خونریزی لثه
- بوی بد دهان کودکان یا بزرگسالان
عوارض تحلیل لثه:
این شکاف‌ها در ادامه به محل تجمع باکتری و ایجاد مشکلات خاص در ارتباط با سلامت دهان و دندان تبدیل خواهند شد و احتمال تجمع جرم و بیماری لثه افزایش می‌یابد.
هنگامی که این مشکل به صورت درمان نشده به حال خود رها شود، ممکن است باعث لقی یا از دست دادن دندان شود.
درمان:
برای مواردی که این مشکل خفیف باشد، تمیز کردن عمیق دندان یا جرم‌گیری دندان و صاف کردن سطح ریشه با هدف از بین بردن پلاک‌ها و جرم تشکیل شده بر روی دندان و خط لثه انجام میشود. در مواردی که مشکل شدید باشد برای درمان این شرایط فقط می‌توان از روش جراحی استفاده کرد. جراحی لثه با لیزر نیز یک روش نوین و بدون درد و عوارض جهت مقابله با بیماری‌های لثه می‌باشد. اگر تحلیل لثه پیشروی کرده و باعث لقی دندان روکش شده شود؛به ناچار فرد مجبور به کشیدن دندان میشود.
ایجاد شکستگی در ریشه دندان
به دلایل متفاوتی از جمله ایجاد ضربه یا فشار بر دندان، ممکن است ریشه دندان طبیعی یا روکش شده، ترک بخورد. شكستگى ميتواند در نزدیکی لبه لثه ای ریشه، ناحيه ميانى و يا ناحيه انتهاى ريشه رخ دهد.
عوارض:
- در اثر ایجاد چنین ترکی، دندان نسبت به سرما، گرما یا هوا حساسیت نشان دهد.
- بافت اطراف دندان از بین می رود و دندان عفونت می کند و دچار آبسه یا درد مداوم میشود.
درمان:
به طور کلی بسته به ناحيه شكستگى که در عکس دندان مشخص میشود و نوع شکستگی اقدام به درمان دندان می‌کنند. لقى قسمت تاجى متفاوت است. هر چه خط شكستگى ریشه دندان به لبه لثه نزديكتر باشد، لقى دندان بيشتر است. دندانپزشك بسته به محل خط شكستگى تصميم مى گيرد كه دندان را حفظ كند يا نه.
- اگر نوع شکستگی عمودی باشد، دندان Hopelessشده است (نیاز به کشیدن دارد.)
- اگر نوع شکستگی افقی باشد، باز هم بسته محل شکسنگی ممکن است بتوان دندان را حفظ کرده و درمان ریشه (عصب کشی) انجام داد.
- درمان اين دندانها به صورت قرار دادن قسمت لق شده در محل اوليه خود (تا حدامكان) و فيكس كردن آن با اسپلينت به مدت حداقل ٤ هفته مي‌باشد.
- اگر فرد دچار لقی دندان، درد شدید و یا پارگی لب و لثه شده باشد باید سریعا به دندان پزشک و ترجیحا متخصص روت کانال یا اندودنتیست، مراجعه کند
- اگر دندان دچار عفونت شدید و حتی نكروزشود؛ نکروز دندان (Necrosis) بدون هیچ دردی باعث مرگ عصب‌های دندان میشود.
دندانی که نکروز شده است به تشخیص دندانپزشک عصب کشی یا کشیده میشود..
**در صورت مشاهده هرگونه شکستگی، لقی یا ترک در روکش دندان، لازم است جهت درمان به دندان پزشک مراجعه کنید.
دندان قروچه (براکسیسم)
برای اطلاعات بیشتر، مقالات
دندان قروچه و راههای مقابله و
دندان قروچه چیست را مطالعه فرمائید.
برای کاهش درد دندان روکش شده چه کنیم؟
استفاده از نخ دندان برای فضاهای بین دندانی و نیز دهانشویه برای کاهش التهابات و خونریزی لثه بسیار مفید و موثر است. اما در مواردی که دارای درد شدید، مستمر، شبانه و ... هستید، مراجعه به کلینیک و انجام درمانهای ذکر شده اساسی است.
اگر روکش دائمی دارید، می‌توانید با پرهیز از جویدن یخ یا سایر مواد دیگر که می‌تواند به دندان‌هایتان آسیب برساند، روکش خود را حفظ کنید.
یکی از ساده‌ترین راههای حفظ روکش دندان، چکاپ و مراجعه منظم به دندانپزشک است